Τετάρτη 10 Απριλίου 2013

Αρχαία ελληνική σκέψη και Χριστιανισμός

Το σύνολο των χριστιανικών αντιλήψεων περιλαμβάνεται στην ελληνική σκέψη, εκατοντάδες ή και χιλιάδες έτη πρὶν τὴν ἐμφάνιση τοῦ Χριστιανισμού στὸ προσκήνιο της ιστορίας. Εντελώς ενδεικτικά μπορούμε να θυμηθούμε τις θεολογικές και ηθικές αρχές τῶν Ἑλλήνων όπως τις διετύπωσαν ορισμένοι από τους επιφανέστερους:

Ο Ξενοφάνης καὶ ὁ Σωκράτης πίστευαν πὼς ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας, αἰώνιος καὶ ἀμετάβλητος, ἔξω ἀπὸ τὸ χῶρο, ἄϋλος καὶ ἀθέατος, ἐνῶ δὲν ξεφεύγει τίποτα ἀπὸ τὴν προσοχή του: "τὸν δὲ θεοῦ ὀφθαλμὸν πάντα ὁρᾶν". Ἡ θεία Πρόνοια φροντίζει τὰ πάντα:"τὴν δὲ τοῦ Θεοῦ φρόνησιν... πάντων ἐπιμελεῖσθαι".
Ο Ὅμηρος καὶ ὁ Πλάτων θεωροῦν πὼς ὁ Θεὸς εἶναι πανάγαθος καὶ δὲν εὐθύνεται γιὰ τὶς δυστυχίες τῶν ἀνθρώπων.
Ο Πίνδαρος λέει πὼς οἱ ψυχὲς τῶν εὐσεβῶν εἶναι στὸν οὐρανὸ καὶ δοξολογοῦν μὲ ὕμνους τὸ Θεὸ:"... μάκαρα μέγαν ἀσίδοντ' ἐν ὕμνοι". Ανάλογες ἀπόψεις εἶχαν καὶ οἱ Ἀριστοτέλης, Τίμαιος, Ἐπίχαρμος, Θαλὴς Σόλων, Ἐπίκουρος, Θεαίτητος, Ξενοφάνης κ.ἅ.
Αρκετές είναι οι ρήσεις των αρχαίων Ελλήνων που αποκαλύπτουν τις θέσεις τους απέναντι στον άνθρωπο, το θείο και την αρετή και ταυτίζονται με αντίστοιχες εὐαγγελικὲς:

"Τὸν δὲ ἐχθρὸν φίλον ποιείν" (Κλεόβουλος) / "Εἰρήνευσον μὲ τὸν ἀντίδικόν σου ταχέως" (Ματθαῖος Ε25)

"Πράον εἶναι" (Χίλων) / "Μακάριοι οἱ πραεῖς" (Ματθαῖος Ε5)

"Τὸν δὲ ἐχθρὸν εὐεργετείν" (Κλεόβουλος) / "Εὐεργετεῖτε ἐκείνους οἵτινές σας μισούσι" (Ματθαῖος Ε44)

"Πατρὸς δὲ καὶ υἱοῦ ἡ αὐτὴ ἦπερ τοῦ Θεοῦ πρὸς ἄνθρωπον" (Ἀριστοτέλης) / "Ἐὰν ἐσεῖς λοιπόν, πονηροὶ ὄντες, ἐξεύρητε νὰ διδητε καλᾶς δόσεις εἰς τὰ τέκνα σας, πόσω μᾶλλον ὁ Πατήρ σας ὁ ἐν τοὶς οὐρανοὶς θέλει δώσει ἀγαθὰ εἰς τοὺς ζητοῦντας παρ' αὐτοῦ ;" (Ματθαῖος Ζ11)

"Οὐ διαμειψόμεθα τῆς ἀρετῆς τὸν πλοῦτον" (Σόλων) / "Δυσκόλως θέλει εἰσέλθει πλούσιος εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ οὐρανοῦ" (Ματθαῖος ΙΘ23)


"Πεφυλαγμένος ἄνδρα ἕκαστον, ἄρα μὴ κρυπτὸν ἐχθρὸς ἔχων καρδίη φαιδρῶ προσενέπη προσώπω" (Σόλων" / "Ἔρχονται πρὸς ἐσᾶς μὲ ἐνδύματα προβάτων, ἔσωθεν ὅμως εἶναι λύκοι ἅρπαγες" (Ματθαῖος Ζ15) 

 Bιβλιογραφική αναφορά :
 Κ.Πλεύρης, Οι Έλληνες, τόμος α', Νέα Θέσις
 Droit Roger Pol (επ.), Οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, και εμείς. Η επικαιρότητα του αρχαίου κόσμου, Αλεξάνδρεια

Δεν υπάρχουν σχόλια: